A lingua das vacas

Aos nenos de Lubián que lles prohibiron usar a súa lingua nas aulas.

­

– ¿Cómo? ¿Que estáis hablando gallego en clase vosotros dos? A copiar doscientas veces en el cuaderno: “En clase no hablaré gallego”.
O mestre era un home serio. El non entendía como estes pequenos aínda eran tan parvos para usaren unha lingua estúpida que non servía para nada.
Éra mágoa.
Os dous nenos, o David e a Mónica, ollaron para el espantados. Nunca tal lles acontecera.
– Papá, o mestre castigounos por falar en galego na escola… –comentou o David cando chegou á casa.
O pai, un labrego que case nin fora á escola porque non a había nos seus tempos, preguntou:
– Pero ti insultáchelo ou dixécheslle algunha porcallada?
– Non, eu só falaba coa Mónica dun programa da tele…
O pai do rapaz foi ver o director. Non lembraba que falar galego estivese prohibido. Era verdade que eles non moraban en Galiza –a raia estaba a dez quilómetros, pero era unha raia invisíbel, só un letreiro dicía que se entraba en Galiza despois de pasar un túnel.
­ – Señor director, como foi que ao meu neno o castigaron por falar galego na escola?
O director, un señor tan serio ou máis ca o mestre, non o mirou nin á cara da que lle respondía:
– Esto no es Galicia. Aquí no se habla gallego.
– Xa –retrucou o pai–, pero aquí falamos galego de toda a vida.
– Con las vacas –dixo ironicamente o director.
– Como?
– Nada, nada, que la Junta de Castilla-León tiene como lengua oficial el castellano y que en la escuela se habla español y basta.
– Pero…
– Lo lamento, pero es así. Si tiene alguna queja, vaya a hablar con el inspector… en castellano.
O pai volveu para a casa.
Polo camiño atopou o seu propio pai, o avó do David. Comentoulle o que acontecera. O vello só se encolleu de ombreiros. Non dixo nada. El case nunca dicía nada. Des que marchara de emigrante tantos anos atrás, só falaba o mínimo. Lembrou outros tempos, a ditadura lle chamaban. Daquela batían os nenos no rostro por falaren galego.
– Din que a nosa fala só serve para dirixirse ás vacas –aínda dixo o pai antes de marchar por unha calella cara aos prados.
O mestre e o director ían levar a súa por riba.
Eles eran o progreso.
Os outros, o pasado.
Até que veu aquel camión.
Era un tráiler de moitas toneladas. Por non se sabe que estraña razón, saírase da estrada xeral, seica por mor dalgunha mala interpretación dun cartaz estradal. A cuestión foi que o tráiler entrou naquela aldea perdida, na linde cos tempos fantasmas.
Era un camión alemán. Ía cara a Vigo. O camioneiro case encastra o camión na parede de lousa dunha leira.
Aos poucos toda aldea saíra ver que era aquilo.
O camioneiro baixou desesperado. Nin el mesmo entendía como fora parar aí. Dirixiuse na única lingua que sabía aos aldeáns que o rodeaban:
– Können Sie mir hilfen, bitte?
Mais ningún de entre os dez ou doce curiosos que andaban alí comprendían.
– Os mestres, hai que chamar os mestres –dixo alguén.
Cabo duns minutos estaban alí o mestre e mais o director.
– Eles hanse entender co camioneiro –dixo unha veciña
O camioneiro, cando viu aqueles dous homes ben vestidos, decatouse de que non eran labregos coma o resto. Seica eles eran a súa esperanza:
– Guten Morgen. Ich heiß Klaus. Ich bin Deutsch, aber ich kann nicht mit den Leuten hier reden. Niemand verstehet mich. Können Sie ein bisschen Deutsch sprechen?
O mestre non abriu a boca.
O director aínda quixo finxir que sabía o que non sabía:
– Via magna. Ad sinistra. Girare.
Houbo uns momentos de silencio.
Entón apareceu por alí o avó do David.
E falou co camioneiro:
– Hallo. Kann ich Ihnen hilfen?
– Aber sprechen Sie Deustch?
– Natürlich. Ich war ein Auswanderer in Schweiz.
"Eu fun emigrante en Suíza", dixera o avó.
Mercé ao avó, todos os aldeáns axudaran para virar o camión e facelo tornar para a estrada xeral.
O camioneiro marchou emocionado. Prometera tornar no Verán coa familia a aquela aldea, onde, como puido comprobar logo, non só falaba alemán aquel vello labrego, senón outros máis que tamén foran emigrantes nos seus anos mozos.
O director da escola non puido disimular a súa admiración e díxolle ao vello:
– Veo que usted sabe alemán. ¿Y cómo lo aprendió?
– Coas vacas, meu señor, coas vacas... Elas sonlle moi listas, aquelas vacas suízas.

© Xavier Frías Conde

All rights reserved worldwide

_